شایع‌ترین تومورهای متاستاتیک به ترتیب تومور‌های ریه، سینه، تومور‌های پوستی (ملانوم)، تخمدان، تومورهای سیستم گوارشی (روده بزرگ) و تیروئید است که با پیشرفت بیماری به مغز دست‌اندازی می‌کنند.

فضای مغز محدود است

مغز فضای محدودی دارد و حجم کل جمجمه حدود 1700 سی‌سی است. 1400 سی‌سی حاوی نسج مغزی، 150 سی‌سی حاوی مایع مغزی نخاعی و 150 سی‌سی خون که داخل رگ‌های خونی است. هر کدام از این اجزا اگر دچار افزایش حجم شوند، مثلا خونریزی مغزی اتفاق بیفتد یا توده‌ای در مغز تشکیل شود به بالا رفتن فشار داخل جمجمه می‌انجامد که می‌تواند خطرناک و کشنده باشد. مهم‌ترین علامت بالارفتن فشار مغز، سردرد است.

علامت شایع تومورهای مغزی

سردرد توموری با سردرد تنشی یا میگرنی فرق دارد. تومور‌ها درصد اندکی از سردرد‌ها را شامل می‌شوند، ولی حدود 75 درصد بیماران مبتلا به تومور مغزی با سردرد مراجعه می‌کنند. بنابراین وقتی بیماری با سردرد به پزشک مراجعه می‌کند، باید به تومور شک کنیم ولی این موضوع نباید برای پزشک یا بیمار چندان نگران‌کننده باشد چون اغلب موارد این فرضیه رد می‌شود.

علائم سردرد‌های تومور مغزی

اگر تومور در یک نیمکره باشد، معمولا سردرد در همان طرف نیمکره احساس خواهد شد. سردرد توموری، ابتدای تشکیل توده، عمدتا یکطرفه است، شدید یا ضربان‌دار نیست و بیمار نمی‌تواند نوع آن را توصیف کند (درد مبهم است). مبتلایان عمدتا هنگام برخاستن از خواب دچار سردرد هستند و حتی ممکن است به دلیل سردرد نیمه شب از خواب بیدار شوند. البته در میگرن نیز سردرد صبحگاهی وجود دارد، ولی تفاوت در این است که افراد مبتلا به میگرن، سردردشان ضرباندار و شکل آن نیزدر طول زمان، تغییر نمی‌کند.

بتدریج و با رشد تومور شاهد ورم عصب چشم (تاری دید )،حالت تهوع، استفراغ جهنده و در برخی مواقع تشنج در بیماران خواهیم بود. پس اگر فردی سردرد یکطرفه وپیشرونده‌ای با علائم ذکر شده داشت که بتدریج مانند یک کمربند دور سر را احاطه کرده و صبح هنگام موجب بیدار شدنش شود، حتما باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کند.

سن بروز تومور

کودکان معمولا در سنین پنج تا ده سالگی دچار تومور‌های مغزی می‌شوند. با افزایش سن، درصد بروز کاهش می‌یابد. اما از سن پنجاه شصت سالگی احتمال ابتلا بالا می‌رود. تومور شایع در این سن استر وسیتوم است. این نوع از تومور بالقوه بدخیم بوده و علائم آن به محل قرارگیری تومور وابسته است. پس اگر بیماری در سن بالا با علائم شدید دمانس (زوال عقل)، کاهش حافظه، شبه‌آلزایمر، افت حرکتی جسمی، تغییر رفتاری زیاد (فردی که اخلاق خوبی داشته و ناگهان دچار رفتار پرخاشگرانه و تهاجمی شده) و افسردگی مراجعه کند، احتمال ابتلا به تومور مغزی را باید در نظر داشت.

برخی تومور‌ها در خط وسط قرار می‌گیرند و ممکن است یکباره مسیر راه آب مغزی را ببندند. این بیماران با سردرد ناگهانی به پزشک مراجعه می‌کنند. اما تومور‌هایی هستند که در خط وسط قرار نگرفته‌اند و در یکی از نیمکره‌ها واقع شده‌اند. اگر مثلا تومور در منطقه تکلمی باشد، فرد دچار مشکلات تکلمی و در صورتی که در منطقه حرکتی واقع شده باشد، اختلال حرکتی در نیمکره مقابل بدن ایجاد می‌کند (راه‌های حرکتی تقاطع می‌کنند یعنی از سمت راست نیمکره به چپ می‌روند و برعکس ) و چنانچه منطقه حسی درگیر شده باشد بیمار در نقطه‌ای از بدن خود احساس بی‌حسی و مورمور شدن می‌کند.

تومور‌ها معمولا بدخیم هستند و فضای جمجمه هم محدود (1700سی‌سی). اگر حجم این مقدار بیشتر شود، فرد نیز دچار افزایش فشار داخل جمجمه خواهد شد. افزایش فشار خطرناک است و در پی آن، برداشتن تومور ضرورت می‌یابد. حتی تومور‌های خوش‌خیم نیز در صورت بزرگ شدن باید از طریق جراحی برداشته شود.

توموری در خانم‌ها به نام مننژیوما وجود دارد که خوشبختانه خوش‌خیم است. منشأ این تومور از پرده‌های مغزی است که نزدیک جمجمه قرار گرفته است. مننژیوما رشد کند و آهسته‌ای دارد و ممکن است سال‌ها بدون هیچ علامتی در جمجمه باقی بماند و فرد چند سال بعد از تشکیل تومور، ناگهان دچار تشنج شده و به این صورت متوجه وجود تومور در مغز خود شود.

تومور دیگری که 7 تا 10 درصد در زنان شیوع دارد، توموری به نام آدنوم هیپوفیز است. هیپوفیز از دو بخش جلویی و پشتی تشکیل شده است. تومور آدنوم هیپوفیز در قسمت جلویی که نقش فرماندهی غدد بدن را دارد تشکیل می‌شود. این غده اگر کمتر از یک سانتی‌متر باشد، میکروآدنوما نام می‌گیرد که نیازی هم به عمل جراحی ندارد و در صورتی که بیش از یک سانتی‌متر باشد، ماکروآدنوماست که در خانم‌ها علائم هورمونی را در پی خواهد داشت. اغلب این زنان مبتلا به آمنوره (قطع عادت ماهانه در زنی که در سنین باروری قرار دارد ) و گالاکتوره (جهش شیر از پستان بدون این‌که در دوران شیردهی قرار داشته باشند) هستند. آدنوم هیپوفیز فقط نامش تومور است و تومور واقعی نیست و حتی نیاز به عمل جراحی هم ندارد و با دارو می‌توان تومور را مهار و کوچک کرد. تنها در موارد خاص که بیمار دچار افت بینایی می‌شود، باید عمل جراحی انجام شود. فرد مبتلا به این نوع تومور حتما باید تحت نظر متخصص غدد قرار گیرد و ام‌آرآی نیز از تومور و نحوه رشد آن به صورت سریال انجام شود.

تشخیص چگونه است؟

بهترین راه تشخیص، شنیدن صحبت‌های بیمار و گرفتن شرح حال کامل از اوست. تاری دید، سردرد فزاینده همراه با تشنج، تغییر خلق و خو، افت بینایی و علائم هورمونی می‌تواند گواه بر ضایعه‌ای در مغز باشد و در معاینه و دیدن ته‌چشم، ممکن است تورم عصب بینایی دیده شود. بخصوص از بیمارانی که دچار سرطان در بدن (سرطان پستان، ریه و...) هستند و با سردرد به ما مراجعه می‌کنند، حتما باید ام‌آرآی مغز انجام شود.

گفته می‌شود برخی افراد بیش از دیگران مستعد تومور هستند، مثلا کسانی که ضایعات پوستی مانند نوروفیبروماتوز روی بدنشان دارند احتمال ابتلا به تومور مغزی بیشتر است.

اثرات پارازیت‌های ماهواره‌ای

شایعات زیادی درباره ارتباط مسائل محیطی مانند پارازیت‌ها، گوشی موبایل، عفونت‌های مغز و ضربه‌های مغزی با تومور‌های مغزی وجود دارد. اما تا به حال وجود ارتباطی معنادار بین این موارد و افزایش بروز تومور مغزی اثبات نشده است.

درمان

درمان بسیاری از تومورهای مغز جراحی است. مغز، بافت حساسی دارد و متاسفانه برخی تومور‌ها در مکانی رشد می‌کنند که برداشتن آنها ممکن است عوارضی برجای گذارد. مثلا ممکن است بعد از جراحی، بیمار دچار اختلال حرکتی یا با قطع یک عصب، دچار فلج صورت شود. گاهی نیز بیمارانی که تومور خوش‌خیمی مانند مننژیوم دارند هم بعد از عمل دچار تشنج می‌شوند و تا آخر عمر به داروهای ضدتشنج نیاز پیدا می‌کنند. به هر حال تومور مغز، بیماری خوبی محسوب نمی‌شود و حتی بعد از عمل تومور‌های بدخیم، امکان عود مجدد آنها وجود دارد.

این علائم جدی است

اگر بیماری سردرد فزاینده داشت یا ناگهانی شکل سردرد قبلی تغییر کرد و همراه با سردرد، تهوع و استفراغ دائم و تشنج بود، لازم است هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کند تا بررسی‌های دقیق‌تری از ایشان به عمل آید.

به  گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر،

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:

نويسنده : فرانک رجبی دوست | تاريخ : شنبه 13 مهر 1392برچسب:,

| نوع مطلب : <-PostCategory-> |